هڵپڕکێ، گووند به لاتین (govand) یا رقص کردی
بخشی از آیینهای نمایشی کردها است که به صورت گروهی و به شکل حلقهای نا کامل مرکب از رقصندگان زن و مرد (گهنم و جۆ = گندم و جو) درحالیکه پنجهٔ دستهایشان به هم گره خورده است و از چپ به راست در حرکت هستند اجرا میشود. اولین نفر سمت راست گروه که با دستمالی در دست وظیفهٔ هدایت و هماهنگ کردن حرکت بقیه رقصندگان را به عهده دارد و سرعت و ریتم و شور رقصندگان بستگی به هدایت او دارد را در زبان بومی سَرچُوپیکِش (به کردی: سهرچۆپیکێش) و آخرین نفر گروه را که در منتهیالیه سمت چپ حلقه قرار دارد و او نیز مسئولیت مشابهی دارد«بن چوپی» یا «گاوانی » مینامند.
رقصهای کردی اشکال متنوعی دارند ولی بهطورکلی از دو دسته رقصهای غنایی و رقصهای رزمی تشکیل شدهاست. گونهای دیگر از رقصهای عرفانی نیز در برخی مناطق کردستان رایج بوده که مشخصاً نمیتوان ریشهٔ آن را کردی دانست؛ که اجرای آن به دو صورت فردی (سَما/ سهما = سماع) و گروهی ذِکر انجام میشود.
معمولاً بهترین رقصنده (زن یا مرد) نقش رهبری گروه سرچوپیکِش (سهچۆپیکێش) را به عهده میگیرد و اولین نفر حلقه رقصندگان است. او باانجام ماهرانه حرکات نمایشی توسط دستمالی که در دست راست خود دارد و نیز به کمک اصواتی هیجان انگیز و گاهی با کلام ضمن افزودن بر هیجان رقصندگان مسئولیت تنظیم سرعت و ریتم حرکت گروه را بر عهده میگیرد.
قرار گرفتن در این نقش جذابیت فراوانی دارد و رقصنده را در موقعیت بهتری نسبت به مابقی گروه قرار میدهد. سرچوپیکش گاهی برای ایجاد نشاط بیشتر میتواند از حلقه رقص جدا شده و با توجه به تبحر خویش حرکات نمایشی فردی نیز انجام دهد. بقیه گروه در حالیکه دست هایشان رو به زمین و در امتداد دو پهلویشان قرار دارد پنجه در پنجه رقصندگان مجاور ایجاد حلقهای پیوسته میکنند. مطلوبترین حالت قرار گرفتن رقصندگان به صورت (گندم و جو) یا به عبارتی یک زن و یک مرد به صورت یک در میان است.
بن چوپی یا گاوانی آخرین رقصنده گروه است که هرچند نقش زیادی در ایجاد ریتم و نشاط رقص دارد اما کمتر کسی راغب به قرار گرفتن در این نقش است.نحوه رقصیدن بدین شکل است که افراد سه قدم به سمت چپ میروند و سپس پای راستشان را محکم جلوی پای چپشان بر زمین میزنند و به میزان یک نیم دایره میچرخند.
قرار گرفتن در این نقش جذابیت فراوانی دارد و رقصنده را در موقعیت بهتری نسبت به مابقی گروه قرار میدهد. سرچوپیکش گاهی برای ایجاد نشاط بیشتر میتواند از حلقه رقص جدا شده و با توجه به تبحر خویش حرکات نمایشی فردی نیز انجام دهد. بقیه گروه در حالیکه دست هایشان رو به زمین و در امتداد دو پهلویشان قرار دارد پنجه در پنجه رقصندگان مجاور ایجاد حلقهای پیوسته میکنند. مطلوبترین حالت قرار گرفتن رقصندگان به صورت (گندم و جو) یا به عبارتی یک زن و یک مرد به صورت یک در میان است.
بن چوپی یا گاوانی آخرین رقصنده گروه است که هرچند نقش زیادی در ایجاد ریتم و نشاط رقص دارد اما کمتر کسی راغب به قرار گرفتن در این نقش است.نحوه رقصیدن بدین شکل است که افراد سه قدم به سمت چپ میروند و سپس پای راستشان را محکم جلوی پای چپشان بر زمین میزنند و به میزان یک نیم دایره میچرخند.
رقص دو دستماله: در شکل غنایی رقص و برای افزودن بر شور رقصندگان و ناطران معمولاً رقصنده اول سَرچُوپی با دو دستمال رنگی به انجام حرکات نمایشی فردی میپردازد و توانایی و تبحر خود رادر رقص به نمایش میگذارد. به این نوع رقص «دودستماله» میگویند که بیشتر در مناطق کرمانشاه وایلام رواج دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر